શાળા કોલેજ અને યુનિવર્સિટી માટે વાસ્તુ ટિપ્સ.
શાળા/કોલેજ/યુનિવર્સિટી અથવા અન્ય કોઈપણ શૈક્ષણિક સંસ્થા સારી લાયકાત ધરાવતા શિક્ષકોના માર્ગદર્શન હેઠળ વિદ્યાર્થીઓને શીખવાની જગ્યા અને શૈક્ષણિક વાતાવરણ પૂરું પાડે છે. વિદ્યાર્થીઓ વિજ્ઞાન અને ભાષા સહિત નવા વિચારો શીખે છે અને વિશ્વની સંસ્કૃતિઓ, ભૂગોળ, વ્યક્તિગત ઈતિહાસ, રાજકીય પ્રણાલીઓ અને અર્થતંત્રો વિશે વધુ જાણવાની તક ધરાવે છે. શાળા આપણને જીવન જીવવાની કળા શીખવે છે. આપણે શાળામાંથી શિક્ષણ વિશે શીખીએ છીએ. આપણે બધા શિક્ષણ અને શૈક્ષણિક સંસ્થાનું મહત્વ જાણીએ છીએ તેથી શાળા/કોલેજ/યુનિવર્સિટી જેવી તમામ શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ વાસ્તુના સિદ્ધાંતો અનુસાર હોવી જોઈએ. જો આપણે વાસ્તુ સિદ્ધાંત મુજબ શાળા બનાવીએ તો વિદ્યાર્થીઓની સફળતાનો દર અન્ય કરતા વધુ હશે.
સૌ પ્રથમ એ જોવું જોઈએ કે કયા પ્રકારના પ્લોટ પર શાળાનું નિર્માણ થવા જઈ રહ્યું છે. વાસ્તુશાસ્ત્ર મુજબ પ્લોટ મોટો હોવો જોઈએ. પ્લોટનો શ્રેષ્ઠ આકાર લંબચોરસ અથવા ચોરસ ગણવામાં આવે છે. શાળા/કોલેજના મુખ્ય દરવાજાની દિશા શાળાનું બાંધકામ કરતી વખતે મુખ્ય દરવાજાની ખાસ કાળજી લેવી જોઈએ. શાળા કે કોલેજ કે યુનિવર્સિટી માટે પૂર્વ, ઉત્તર, પશ્ચિમ અને દક્ષિણ દિશાઓ શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. પરંતુ આ વાત ખોટી છે, કોઈપણ દિશામાં રસ્તો હોય તો વાંધો નથી, પરંતુ ગેટ કઈ જગ્યાએ રાખવો અને બાંધકામ કેવી રીતે કરવું તે જરૂરી છે. જેમ પૂર્વમાં ઉગતો સૂર્ય તેના દિવ્ય પ્રકાશથી આધ્યાત્મિક અજ્ઞાન સ્વરૂપે આધ્યાત્મિક અંધકારનો નાશ કરે છે, તેવી જ રીતે શાળા વિદ્યાર્થીઓને શિક્ષણ આપીને જીવન કેવી રીતે જીવવું તે શીખવે છે.
પૂર્વ કે ઉત્તર તરફ મુખ રાખીને અભ્યાસ કરતા વિદ્યાર્થીઓ અન્ય કરતા વધુ સક્ષમ અને હોશિયાર હોય છે. આવી શાળાઓના વિદ્યાર્થીઓનું શૈક્ષણિક સ્તર અન્ય દિશાની શાળાઓ કરતાં સારું છે અને તેના પરીક્ષાના પરિણામો પ્રશંસનીય છે.
મુખ્ય દરવાજો હંમેશા સાફ રાખવો જોઈએ. મુખ્ય પ્રવેશદ્વારની ઊંચાઈ પહોળાઈ કરતાં બમણી હોવી જોઈએ. મુખ્ય દ્વારની સામે કોઈપણ પ્રકારનો અવરોધ ઉદાહરણ તરીકે, ઇલેક્ટ્રિક પોલ, કોઈ મોટું વૃક્ષ વગેરે ન હોવું જોઈએ.
હું કોલેજ અને યુનિવર્સિટી માટે કેટલીક વાસ્તુ ટિપ્સ આપી રહ્યો છું જે નીચે મુજબ છે.
1. શાળા કઈ દિશામાં બનાવવી જોઈએ
શાળાનું મુખ્ય મકાન દક્ષિણ-પશ્ચિમ કોણ અથવા શાળાની જમીનના દક્ષિણ-પશ્ચિમ કોણ તરફ હોવું જોઈએ. દક્ષિણ-પશ્ચિમની ઇમારત ઉત્તર પૂર્વ કરતાં ઊંચી હોવી જોઈએ. શાળાની દીવાલની ઊંચાઈ ઉત્તર-પૂર્વ દિશા કરતાં દક્ષિણ-પશ્ચિમ દિશામાં વધુ હોવી જોઈએ.
2. શાળા/કોલેજ માટે કયો રંગ શુભ છે?
ભણવા માટે માટે સૌથી યોગ્ય દિશા ઉત્તર-પૂર્વ છે. અભ્યાસ ખંડ માટેના શ્રેષ્ઠ રંગો સફેદ, આછો પીળો, આછો લીલો અને ક્રીમ છે કારણ કે પીળો રંગ ગુરુ (એટલે કે મગજ) છે અને લીલો રંગ બુધ છે (જે શીખવા અને લખવાનું સૂચવે છે). મુખ્ય મકાનનો બાહ્ય રંગ મરૂન, આછો પીળો, આછો લીલો અને ક્રીમ હોવો જોઈએ.
3. શાળા/કોલેજ માટે જમીનનો ઢોળાવ
4. શાળા/કોલેજમાં પાણીની વ્યવસ્થા
5. શાળા/કોલેજ ઇલેક્ટ્રિકલ સિસ્ટમ
જનરેટર, ઇલેક્ટ્રિક મીટર, મેઈન સ્વીચ, ફ્યુઝ વગેરે જેવી તમામ વિદ્યુત વ્યવસ્થા દક્ષિણ-પૂર્વ દિશામાં હોવી જોઈએ. દક્ષિણ-પૂર્વમાં અગ્નિશામક સાધનોની યોગ્ય વ્યવસ્થા હોવી જોઈએ.
6. શૌચાલય
7. રિસેપ્શન કાઉન્ટર
8. પ્રિન્સિપાલ રૂમ
9. અભ્યાસ ખંડ
10. કર્મચારી - વર્ગ
સ્ટાફ અથવા શિક્ષક રૂમ મુખ્ય બિલ્ડિંગની દક્ષિણ – પશ્ચિમ દિશામાં હોવો જોઈએ. સ્ટાફ રૂમ સારી રીતે વાતાનુકૂલિત હોવો જોઈએ જેથી તેઓ સંપૂર્ણ ઉર્જા સાથે રહે અને શીખવી શકે.
11. પુસ્તકાલય રૂમ
પુસ્તકાલયનો ખંડ શાળાના મુખ્ય મકાનની ઉત્તર કે પૂર્વ દિશામાં હોવો જોઈએ. લાયબ્રેરીમાં બેઠક વ્યવસ્થા એવી હોવી જોઈએ કે અભ્યાસ કરતી વખતે વિદ્યાર્થીનું મુખ પૂર્વ કે ઉત્તર તરફ હોવું જોઈએ. પુસ્તકોનો સંગ્રહ પશ્ચિમ અને દક્ષિણની દિવાલો પર રાખવો જોઈએ. લાઈબ્રેરીયનની ખુરશી લાઈબ્રેરી રૂમની દક્ષિણ-પશ્ચિમ દિશામાં હોવી જોઈએ.